Το κοζανιτίκο γλωσσικό ιδίωμα είναι αρκετά πλούσιο και πολλές εκφράσεις μπορούν να χωριστούν σε θέματα ώστε να ξέρουμε ποιες εκφράσεις να χρησιμοποιήσουμε και που, και να μην κάνουμε κανένα λάθος και πούμε πως έρχεται ού μούτους μι τα χλιάρια όταν περιμένουμε στο σπίτι επισκέψεις. Αν λοιπόν τα πράγματα δεν πηγαίνουν και πολύ καλά, αν βρεθήκατε σε κάποια δύσκολη στιγμή και δεν ξέρετε τι να πείτε, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε κάποια από τις παρακάτω εκφράσεις:
Απόλκιν τα μπ'λάρια= έκανε εμετό (απόλκα)
Άιντι καλή κανέστρα= καλόν παράδεισο
Δε σι γένουντι τα κράνα= η φράση σημαίνει πως δεν θα γίνει η δουλειά σου ή πως δεν θα περάσει το δικό σου
Είμιστι σαν τα λάχανα στου τσκάλι= σημαίνει πως είμαστε στριμωγμένοι σε μία κατάσταση, όπως ακριβώς είναι τα γιαπράκια μέσα στο τσουκάλι (γιαπράκια= κοζανίτικο φαγητό με λάχανο)
Εφκιασάμι τουν κούκου μπούφου= όταν κάνουμε τον κούκο μπούφο σημαίνει πως αποτύχαμε σε κάτι ακόμη κι αν προσπαθήσαμε αρκετά
Κίντσιν= κοντεύει να ξεψυχήσει
Λάλτσιν= τρελάθηκε
Μαζώνι υπουγραφές= είναι ετοιμοθάνατος
Μαζώνουντι οι μέρις μ' = είμαι ετοιμοθάνατος
Μην του βαντς βαθά= σημαίνει να μην το παίρνεις κατάκαρδα, κάπως σαν να μην το βάζεις πολύ μέσα σου
Να σι βγάλν αχάλαστουν= να σε βγάλουν χωρίς να έχεις λιώσει (κοζανίτικη κατάρα)
Ου μούτους μι τα χλιάρια= ο μούτος με τα χλιάρια (δηλαδή τα κουτάλια) είναι φανταστική οντότητα την οποία επικαλούμαστε για να φοβίσουμε κάποιον. Οι μεγαλύτερης ηλικίας Κοζανίτες, το χρησιμοποιούσαν για εκφοβισμό των παιδιών όταν παραδείγματος χάριν δεν έτρωγαν ή δεν έκαναν το σωστό. Ο μούτος με τα χλιάρια, βρίσκεται στη φαντασία όλων των Κοζανιτών.
Σκώθκιν του πιτσί μ' = ανατρίχιασα από φρίκη, από τρόμο, πάντως σίγουρα μου σηκώθηκε η τρίχα και το δέρμα μαζί
ζ' γιάζ' απ΄τ'ς αλαφρές= χρωστάει, δεν έχει και πολύ μυαλό