Η γαστρονομία της Κοζάνης


Σημαντικό κομμάτι της ιστορίας και της παράδοσής μας είναι η διατροφή μας, δηλαδή η τέχνη του να κάνεις τη ζωή πιο νόστιμη. Οι γαστρονομικές μας συνήθειες δεν είναι απλώς το φαγητό που τρώμε, είναι σημαντικό κομμάτι του πολιτισμού μας. Τα κοζανίτικα γιαπράκια, το πιο λαχταριστό και δημοφιλές πιάτο της κοζανίτικης κουζίνας, η κοζανίτικη πίτα κιχί, η πρασοτηγανιά, τα τυριά, οι πίτες και τα γλυκά, όλα αυτά έχουν γίνει μέρος της ταυτότητάς μας. Και να μην ξεχνάμε την φοβερή γκιζλεμόπιτα – τον τέλειο συνδυασμό κιμά και πράσου.

Στα γιαπράκια, το μυστικό είναι στην διαδικασία, η οποία κάνει αυτό το φαγητό κάτι παραπάνω από απλούς λαχανοντολμάδες. Τα λάχανα για τα γιαπράκια, παραδοσιακά μπαίνουν σε ξύλινο καδί ή για πιο βολικά σε ένα απλό βαρελάκι πλέον, στις 14 Νοεμβρίου (τ' Άη Φίλ'πα) και ωριμάζουν για 40 μέρες πριν τυλιχτούν με αυτό για να γίνουν τα γιαπράκια. Το ρύζι με τον κιμά, το μπαχάρι, το κόκκινο πιπέρι και το σιγανό τους βράσιμο πριν από τα Χριστούγεννα, είναι που τα κάνουν τόσο ιδιαίτερα. 

Αλλά η κοζανίτικη κουζίνα δεν σταματάει εδώ. Σειρά έχουν οι κεφτέδες με ζουμί – ή όπως συνηθίζουμε να λέμε εδώ, κιφτέδις μι ζ’μί. Το ζουμί αυτό είναι όλη η μαγεία, ένα πιάτο τόσο νόστιμο που σε κάνει να αναρωτιέσαι γιατί δεν το τρως κάθε μέρα και πως είναι δυνατόν να έλειπε από την καθημερινότητά σου. Σειρά έχει το κοζανίτικο κιχί, πίτα με πολύ δυνατή ταυτότητα που φημίζεται για το φύλλο της, το σχήμα και τις διάφορες γεμίσεις. Πίτα με καταγωγή από την Κοζάνη σε σχήμα ελικοειδές, που μοιράζεται και στους Φανούς την Αποκριά. 

Μετά το φαγητό όμως ένα γλυκάκι τραβιέται, γι'αυτό έχουμε τα σαλιάρια, που φτιάχνονται συνήθως την περίοδο των Χριστουγέννων και τους ζεματιστούς κουραμπιέδες που είναι σαν τους κλασικούς κουραμπιέδες, όμως αντί για άχνη έχουν σιρόπι. Οι ζεματιστοί κουραμπιέδες παραδοσιακά είναι γλυκό της γιορτής, των αρραβώνων και των γάμων. Ένα κόμη γλυκό που συνηθίζεται στην Κοζάνη είναι τα τσιμπιστά, δηλαδή τα γνωστά ισλί, που λέγονται και τσιμπιστά λόγω των σχεδίων που έχουν επάνω. 

Φυσικά, η Κοζάνη έχει και το δικό της «χρυσάφι» της: τον κρόκο, ή αλλιώς ζαφορά. Το σαφράν, που κατακτά κουζίνες, φαρμακεία, αποστακτήρια και ακόμη και τη βιομηχανία καλλυντικών. Σε πολλά σπίτια υπάρχει κι από ένα μπουκαλάκι με "στομαχικό", που φτιάχνεται με τσίπουρο, πολλά μπαχαρικά όπως κανέλα, κόκκους μαύρου πιπεριού, μοσχοκάρυδο και γαρίφαλο, και μερικές κλωστές κρόκου Κοζάνης και είναι πραγματικά ηρεμιστικό για το στομάχι. 

Back to Top