Όταν έρχεται η γιορτή του Αγίου Φιλίππου στις 14 Νοεμβρίου, τα στομάχια όλων ετοιμάζονται σιγά σιγά για τα γιαπράκια. Οι Κοζανίτες συνήθως αγοράζουν λάχανα Βαντσιώτικα (Βαντσιώτκα), τα οποία είναι άσπρα και σφιχτά και είναι ό,τι πρέπει για το τύλιγμα. Η γιορτή του Αγίου Φιλίππου είναι 40 ημέρες πριν την παραμονή των Χριστουγέννων, όσες μέρες δηλαδή χρειάζονται τα λάχανα για να ετοιμαστούν στην αρμιά ή όπως λένε "για να γέν'" μέχρι να φτάσει η μέρα να τυλιχτούν τα γιαπράκια. Από την γιορτή του Αγίου Φιλίππου λοιπόν, ξεκινά η αντίστροφη μέτρηση για τα Χριστούγεννα, και κυριώς για τα γιαπράκια.
Έτσι λοιπόν, οι Κοζανίτες αγοράζουν τα λάχανα, και κάνουν στο κάθε λάχανο μια τρύπα στη μέση, στο κοτσάνι δηλαδή (ου τζούφους), και την τρύπα αυτή τη γεμίζουν με χοντρό αλάτι. Παλιότερα τα λάχανα έμπαιναν σε καδί με μια βρυσούλα στο κάτω μέρος και σκέπαζαν τα λάχανα με νερό και μια χούφτα ρεβύθια για να πάρουν χρώμα κιτρινωπό. Κάθε λίγες μέρες έπαιρναν λίγο από το νερό που ήταν στον πάτο και το έριχναν από πάνω για να ανακυκλώνεται ή γυρνούσαν τα λάχανα προσεκτικά με κάποιο ξύλο.
Το νερό που μένει, είναι το λεγόμενο αρμόζουμο (αρμόζμου), και είναι ό,τι πρέπει για την πέψη και για το στομάχι, και όπως έχει δείξει η εμπειρία είναι καταπραϋντικό σε περιπτώσεις μέθης, όπου βοηθάει τον μεθυσμένο να αποφύγει τα έντονα συμπτώματα του χανγκόβερ. Τα γιαπράκια είναι για το σπίτι ή για κέρασμα και γυρνάνε τα τάπερ με τα γιαπράκια σε φίλους και συγγενείς, ενώ τα φύλλα τα μικρά και τα χοντρά που δεν μπορούν να τυλιχτούν, μένουν στο σπίτι για μεζέ με κόκκινο πιπέρι.
*ου τζούφους= το κοτσάνι από το λάχανο
*αρμόζμου= το νερό που μένει από τα λάχανα
*αρμιά= τα λάχανα στην αλμύρα
*χοντράδια= τα χοντρά και μικρά φύλλα από το λάχανο
Δείτε επίσης: